GIỮA MÂY VÀ SUỐI – CHÙM THƠ VÕ THỊ THU HẰNG

Thơ Võ Thị Thu Hằng mở ra một thế giới bình dị và gần gũi, nơi thiên nhiên không chỉ là phông nền mà là nhân vật sống động, là đối thoại giữa con người với chính mình và với đất trời. Mỗi bài thơ, từ những đêm mờ sương ở Mộc Châu, những dòng suối cạn Quây Sơn, đến những bước chân mơ màng trên Tam Đảo, đều mang đến một cảm giác về thú vị và kết nối, về những khoảnh khắc bình yên tưởng chừng vô tận. Nhưng chính trong sự tĩnh lặng ấy, những tiếng gọi, những nỗi nhớ và những ước mơ thầm kín lại vang lên mạnh mẽ, như tiếng khèn Mông, như tiếng suối rì rầm, như những bước đi trong sương mù.

1/Ngôi nhà tựa lưng vào núi, máng nước khe đá chảy quanh năm như tiếng thì thầm không dứt của đất trời. Gió lao xao lướt qua mái cọ, ánh lửa bập bùng trên vách gỗ cũ, soi vào mắt người và soi cả những nỗi niềm chưa gọi thành tên. Bếp lửa ấm, khói lượn theo câu chuyện kể, theo tiếng cười trong vắt như sương sớm của người con gái má ửng hồng, môi mọng chín, tiếng nói ríu ran như hoa rừng vừa thức giấc. Anh ngồi đó, lặng im nghe nhịp tim mình hòa cùng nhịp củi reo, chợt thấy đời dịu lại giữa một chiều rất đỗi bình yên. Trên nương, xuyến chi trắng rợp như một lời thách đố ngọt ngào, chỉ một vòng hoa nhỏ, em đã buộc anh vào giấc mộng dài có khói bếp, có em, và có cả một mái nhà riêng để thương.

GIẤC MƠ ĐẠI NGÀN

Nơi em gặp anh
Ngôi nhà tựa lưng vào núi
Máng lấy nước từ khe đá
Róc rách quanh năm chín bậc cầu thang

Phía xa xa dãy núi xanh xanh
Dòng suối rì rầm vòng tay ôm lấy bản.
Gió núi đuổi nhau lào xào trên mái cọ
Ánh lửa bập bùng hắt lên những buồn vui

Bên bếp lửa nhà anh
Sợi khói bay quanh nụ cười
Củi lách tách theo câu chuyện kể
Bài thơ níu áo
Má em hồng
Môi em mọng chín
Tiếng em ríu rít
Anh có say?

Trên nương
Xuyến chi đang nở rộ
Em thách cưới một vòng Xuyến Chi nhỏ
Anh đón em về
Nhen bếp lửa của riêng ta?

2/Dòng sông không chỉ chảy qua đất đai, mà còn lặng lẽ cuốn theo bao lớp phù sa. Khi nước rút, lộ ra những tảng đá phơi mình dưới nắng, câm lặng kể chuyện bao mùa thương tổn đã trôi. Có những âm thanh chỉ nghe bằng tim, tiếng then lửng lơ, tiếng đàn tính rưng rưng trên môi người cũ, như một lời gọi thiết tha từ đầu nguồn. Ai đã từng cúi xuống uống một bát nước Quây Sơn, hẳn chẳng thể nào quên vị ngọt xen lẫn trong veo, như thể cả bầu trời, cả núi rừng, cả những yêu thương chưa nói, đang tan vào từng giọt nước. Người ta không thể hồi sinh một dòng sông nếu vẫn thả xuống lòng nó những nửa nụ cười hờ hững. Chỉ khi nào yêu nhau bằng trọn vẹn tiếng đàn, ánh mắt và cả những câu thơ chưa kịp thành lời, Quây Sơn, và cả chúng ta, mới thật sự hồi sinh.

QUÂY SƠN HỒI SINH

Quây Sơn* mùa nước cạn
Lộ ra những tảng đá mọc hoang giữa dòng
Những nỗi đau gánh gồng từ bao mùa cũ
Len lỏi chảy xuôi

Uống chung một dòng thôi
Đừng làm đục đầu nguồn đau lòng người cửa bể
Đàn tính rưng rưng
Điệu then nức nở
Ta còn mong tay trong tay cùng soi bóng Quây Sơn?

Người đầu non uống bát rượu ngô
Người cuối dòng say nghiêng ngả
“Ðàn Tính ba năm, kéo Nhị ba buổi”**
Nghe một ngày thôi, nhớ một đời

Đừng tặng em nửa nụ cười
Đem thả xuống dòng Quây Sơn thôi
Uống nước bến quen
Đừng lạ lẫm những âm thanh kỳ diệu
Lửng lơ tiếng then
Va vào đá những vui buồn trong đục

Ngồi viết bài thơ tình có màu xanh ngọc bích
Thả bùa yêu vào lòng sông cạn
Để Quây Sơn hồi sinh.

• Sông Quây Sơn – Trùng Khánh, Cao Bằng
  **Tục ngữ của người Tày

3/Ở một nơi không có sóng điện thoại, người ta gửi nhau những câu chuyện bằng mắt nhìn, bằng hương của hoàng lan và hơi ấm từ bếp lửa nhà sàn. Không ai vội, chẳng ai cần deadline, chỉ có sương, có khèn Mông và những bước chân đi qua mùa cũ. Có phải vì thế mà thác nước nơi đây dường như biết bay, và mây thì biết rơi? Trong một khoảnh khắc, ta như lạc vào giấc mơ, nơi đoàn quân Tây Tiến vẫn còn văng vẳng tiếng gọi, nơi mỗi bước chân là một mạch nhớ dẫn về những vùng đất chưa quên. Người ngồi bên tôi, không nói gì, nhưng mắt chứa cả một khoảng trời Sầm Nứa. Và khi tiếng khèn vang lên, tan vào đêm như tiếng gọi của rừng, tôi biết, có những điều dù không thể nắm được, vẫn mãi ở lại trong tim như một vệt khói lam chờn vờn qua đời người.

ĐÊM MỘC CHÂU

Có một nơi rất cao
Một nơi nước có thể làm ướt mây
Những ngọn gió đã qua đây
Mang nước trên đỉnh thác

Không có điện thoại và fast food
Chỉ có nếp lam, rừng cây và những thật thà

Hồn lau trắng xóa
Đoàn quân Tây Tiến vẫn chưa về

Hoàng Lan tỏa hương như hát ru chiều biên viễn
Thuyền độc mộc chờ ai trên đỉnh Pha Luông
Sương hay nước mắt rơi nghiêng dòng sông Mã
Hoa Chăm Pa ngời lên sắc đỏ
Sóng điện thoại đổi chiều.

Đi và đi
Người hòa vào mây
Mây chìm vào những âm thanh của tiếng khèn Mông
Tiếng khèn chìm trong bếp lửa nhà sàn
Tôi chìm vào mắt em.
Tìm những điều được mất

Trong sương mờ Mộc Châu
Hồn có về Sầm Nứa?

4/Sương mờ len vào vạt áo, gió lùa qua hàng thông như những ngón tay ai đó vừa chạm khẽ rồi bỏ quên. Tam Đảo mở ra như một khoảng thinh lặng nhuốm hương đá ẩm và nhựa cây, nơi mỗi bước chân đều vang lại tiếng gọi từ ký ức. Mưa chưa rơi mà đã nghe lòng ướt. Người đi khuất sau dốc, còn tiếng chim sẻ nâu vẫn vương bên cửa sổ rêu phong, để lại một nụ cười rơi chậm xuống chiều. Không ai dặn dò, không ai hứa hẹn, chỉ có mùa lá đầu thu khẽ chạm vai nhau trên lối đá. Khi phố thị rực lên ánh đèn vàng, bóng hình Tam Đảo vẫn nằm lại trong tim như một làn sương chưa tan, một ánh mắt chưa kịp ngoái nhìn.

MỘT LẦN VỀ TAM ĐẢO

Đến rồi đi!
Còn gì trong sương mờ Tam Đảo?
Gió lao xao
Thông vi vút
Mưa chiều bất chợt
Tay ngập ngừng trong tay

Tam Đảo mờ sương bay
Chú sẻ nâu
Giận ai.
Thả nụ cười rơi từ sổ nhà thờ đá

Người đi lên núi có kịp về trước mưa
Mưa không ướt người đi
Sao lại ướt mắt người ở lại
Gió qua rừng thông thổi lạnh
Đường về trơn, dễ trượt, ai hay?

Về phố chiều nay?
Trả lại cho Tam Đảo hàng thông nghiêng trên đá
Giọt mưa đầu thu khác lạ
Sẻ nâu thở dài…
Một mùa lá lại rơi…

5/Chiều xuống, bóng tối rón rén bước về theo những vạt khói bếp, len qua mái tranh, lẩn vào từng kẽ ván. Suối bắt đầu kể chuyện khi người ta lặng im. Tiếng cá quẫy vỡ mặt trăng, tiếng gió khe khẽ lùa qua cầu treo, tiếng gà lạc nhau trong sương, tất cả hoà vào nhau thành bản nhạc của bản làng. Trong căn nhà gỗ nhỏ, củi reo như một lời giữ ấm, lửa hồng soi đôi má ai vừa nghiêng nghiêng trước ánh than. Người từ xa về, chưa kịp quen với nhịp gió và mùi khói ủ lâu trong tường, đã chậm rãi hòa vào giấc ngủ như lặng lẽ uống một bát nước suối đầy sao. Chỉ cần tựa lưng vào nhau, im lặng cũng trở thành lời, và suối thì cứ thế kể hoài, kể mãi, những điều chưa từng ghi chép vào đâu, chỉ chảy thẳng vào lòng.

ĐÊM NẰM NGHE SUỐI KỂ

Mặt trời trốn sau lưng núi
Cầu treo gió đánh nhịp theo chân
Bóng tối gội đầu bên suối
Cá gọi bầy đớp vỡ mảnh trăng non

Tiếng gà óc eo đuổi theo nhau về cuối bản.
Đàn dê gãi móng dưới cầu thang
Khói bếp len qua khe ván gỗ
Làm hồng căng đôi má đàn bà

Người ở xa ngủ lại nhà ta
Nhớ cho thêm củi để bếp khuya luôn đỏ lửa
Tựa lưng nhau nghe suối kể
Những thì thầm gió đông…

Võ Thị Thu Hằng

Viết tại Bản Báng Hạ, xã Cai Bộ Quảng Uyên, Cao Bằng