Trần Quỳnh Hoa
Trần Quỳnh Hoa
Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu là một sĩ quan cấp cao trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông là Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 8, 9, 10, Thường vụ Quân ủy trung ương và nguyên Phó Tổng tham mưu trưởng (1995-1998), Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng từ 1998 đến 2011. Dưới sự chỉ đạo của Quân Uỷ Trung Ương và Bộ Quốc Phòng, ông cũng chính là người trực tiếp chỉ đạo công việc biên soạn tài liệu bồi dưỡng kiến thức quốc phòng trong thời gian từ 1995 đến 2005.
Năm 1995, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, sau khi về làm việc tại Bộ Quốc Phòng, đã được phân công vào khối nhà trường. Khối nhà trường khi đó bao gồm học viện quốc phòng; các học viện nhà trường trong toàn quân, trong đó có cả Học viện Lục quân Đà Lạt, Học viện Lục quân 1, Học viện Lục quân 2…; các trường quân binh chủng, tăng thiết giáp, pháo binh, công binh, hóa học…; và các trường nghề của quân đội. Tướng Hiệu được Bộ Quốc Phòng phân công phối hợp cùng các cơ quan chức năng để soạn thảo chương trình bồi dưỡng quốc phòng cho từng trường một, bao gồm cả Trường Nghệ thuật quân đội. Cái khó nhất lúc đó, theo ông, là làm sao để kế thừa và phát huy những truyền thống và tư liệu của quân đội trong suốt giai đoạn lịch sử xây dựng và trưởng thành. Ông cũng thấy rằng cần phải soạn thảo bổ sung các chương trình để phù hợp với sự phát triển của quân đội trong giai đoạn cách mạng mới. Tất cả các giáo trình vốn được truyền lại từ xưa đến nay, có độ dày về tư liệu, đề tài được ông tổng hợp để bổ sung. Trong lĩnh vực nâng cao trình độ kiến thức quốc phòng, một thách thức khác là Đảng và Nhà nước khi đó cần bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho các bộ, ban, ngành. Chương trình ấy khác hoàn toàn so với các chuyên ngành về quân sự, chính trị, hậu cần, kỹ thuật, quân binh chủng, các chuyên ngành mà Tướng Hiệu vốn quen thuộc. Ban đầu, với mục đích bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho dân sự và cả quân nhân, ông đã làm việc cùng với nhà trường, các viện chiến lược, viện lịch sử, các học viện nhà trường… để biên soạn bộ giáo trình. Khi đó giáo trình ấy được gọi là đề tài, sau khi nghiên cứu toàn diện xong thì Tướng Hiệu đề xuất được 8 đề cương. Trong quá trình giảng dạy, các đề cương này còn được bổ sung và phát triển thêm để trở thành bài giảng hoàn chỉnh.
Đối tượng học viên đầu tiên bao gồm cả trong và ngoài quân đội, nhiều đối tượng ở các bộ, ngành; bí thư của các tỉnh… Sau khi học xong 8 chuyên đề này, các học viên đã đưa ra nhận xét về những gì cần bổ sung thêm vào bài giảng để họ có thể tiếp thu một cách có hệ thống, bằng cách nhận xét trực tiếp, qua văn bản hay hội thảo… Cho đến nay, bộ sách giáo khoa về bồi dưỡng kiến thức quốc phòng đã trở thành một công trình đồ sộ. Cùng soạn thảo giáo trình với Tướng Hiệu trong những năm đó là Tướng Nguyễn Văn Chiến – Cục trưởng Cục nhà trường và Tướng Hoàng Châu Sơn – Cục trưởng Cục chiến quân. Hai Cục trưởng này đã hỗ trợ tư vấn và tham mưu rất đắc lực cho Tướng Hiệu.
Một vấn đề khó khăn nữa là làm cách nào để bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho Trường Nghệ thuật quân đội, để kiến thức quốc phòng này gắn liền với giới văn nghệ sĩ. Khi đó, Thiếu Tướng – nhạc sĩ An Thuyên đã giúp đỡ Tướng Hiệu bằng cách bàn thảo, trao đổi với giới văn nghệ sĩ để được nghe tư vấn về việc nên bồi dưỡng những nội dung gì. Một khó khăn khác nảy sinh khi Tướng Hiệu làm việc với các trường nghề. Khi bộ đội hết nghĩa vụ quân sự, họ sẽ về học tại các trường nghề này để có tay nghề và sau đó đóng góp sức lao động phục vụ nền kinh tế quốc dân. Đề tài này rất khó vì cần kết hợp giữa kiến thức kinh tế và lĩnh vực quốc phòng. Muốn dạy nghề dân sinh thì phải liên kết với các trường trong toàn quân và trong toàn quốc, đặc biệt là liên kết với các trường nghề của quốc gia để họ truyền tải lại các nội dung đào tạo chuyên sâu từng nghề. Đòi hỏi hết sức quan trọng khi ấy là phải giải quyết vấn đề cho các anh em hết nghĩa vụ quân sự, cần phải bồi dưỡng cho họ có nghề nghiệp để tiếp tục phục vụ nền kinh tế quốc dân. Khi có nghề, họ cũng có thể xuất khẩu lao động. Nguồn nhân lực xuất khẩu lao động cũng đến từ những trường nghề này.
Thượng Tướng Nguyễn Huy Hiệu đã vượt qua nhiều thử thách để cố gắng kế thừa những gì tốt nhất từ tư liệu sẵn có về kiến thức quốc phòng, sau đó phát triển thành giáo trình mới một cách sáng tạo để phù hợp với tình hình thực tiễn. Thêm vào đó, ông cũng chắt lọc từ rất nhiều nguồn thông tin và tiếp thu ý kiến tư vấn của các chuyên gia về nhiều lĩnh vực khác. Thành công của ông là một bài học hữu ích về cách tạo ra sản phẩm giáo dục phù hợp thực tế để tiếp cận học viên thực sự hiệu quả.
